Fryslân behoort al jaren tot de veiligste provincies van Nederland. Veiligheid is essentieel voor een leefbare omgeving. Naarmate de leefomgeving onveiliger is, neemt de participatie af en voelen mensen zich minder verantwoordelijk voor hun leefomgeving. Bovendien zijn mensen die zich veilig voelen gelukkiger en tevredener met het leven. Om een beeld te geven van de veiligheid in Fryslân, wordt in deze monitor zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid weergegeven. De objectieve veiligheid gaat over wat zich daadwerkelijk afspeelt aan criminaliteit en overlast. De subjectieve veiligheid geeft aan hoe mensen de veiligheid beleven: hoe veilig of onveilig voelen zij zich nu werkelijk?
Een aantal zaken vallen op. Ten eerste staat Fryslân er op bijna alle door ons onderzochte vlakken beter voor dan het landelijk gemiddelde. Wat betreft ontwikkeling door de tijd zien we tegengestelde trends in online en offline criminaliteit: qua offline criminaliteit is er sprake van een lichte daling, maar de online criminaliteit neemt toe.
In 2022 registreerde de politie in Fryslân 20.990 misdrijven. Dat is fors minder dan in 2010, toen er 31.795 misdrijven werden geregistreerd. Ook per hoofd van de bevolking was er sprake van een forse daling in geregistreerde misdrijven, van 49 per 1000 inwoners in 2010 naar 32 per 1000 inwoners in 2022. Het aantal misdrijven daalde vooral tussen 2010 en 2017, sindsdien bleef het aantal misdrijven ongeveer gelijk.
Het aantal geregistreerde misdrijven per 1000 inwoners ligt in Fryslân substantieel lager dan het landelijk gemiddelde. Opvallend is dat het aantal geregistreerde misdrijven per hoofd van de bevolking in Leeuwarden (54) een stuk hoger ligt dan in andere gemeenten in Fryslân. Dit past in het landelijke beeld van hogere criminaliteitscijfers in stedelijke gebieden ten opzichte van het platteland.
Deze daling in het aantal geregistreerde misdrijven kan duiden op minder criminaliteit, maar heeft deels ook te maken met een afnemende aangiftebereidheid: die daalde in Fryslân tussen 2012 en 2021 namelijk met ongeveer 36% (CBS, 2021).
In 2021 gaf 12 procent van de inwoners van Fryslân aan slachtoffer te zijn geweest van zogeheten traditionele criminaliteit. Hieronder vallen geweld, inbraak, diefstal en vernieling. Dat is na Zeeland het laagste percentage van Nederland. Landelijk gaf 17 procent aan slachtoffer te zijn geweest. Het percentage inwoners van Fryslân dat slachtoffer was van een misdrijf lag in 2021 iets lager dan in de periode daarvoor. Ook wanneer slachtofferschap wordt berekend als het aantal ondervonden delicten (één persoon kan slachtoffer zijn van meerdere delicten), zien we een licht dalende trend.
Het tegenovergestelde zien we als we kijken naar online criminaliteit. Digitalisering leidt ertoe dat daders nieuwe manieren in handen krijgen om slachtoffers te maken. Het aantal slachtoffers van cybercriminaliteit, zoals hacken, neemt nog altijd toe. In 2021 was 16 procent van de inwoners van Fryslân slachtoffer van online criminaliteit, ten opzichte 17 procent landelijk. Het hoogste percentage tot nu toe. In 2021 was 8 procent slachtoffer van online oplichting en fraude. In de meeste gevallen ging het om aankoopfraude (6 procent). Dat wil zeggen dat online gekochte producten of diensten niet werden geleverd, terwijl ze wel betaald waren.
Overlast kan de dagelijkse leefomgeving van mensen flink verstoren. Bewoners kunnen last hebben van verkeersoverlast, fysieke en sociale overlast. Vormen van fysieke overlast zijn bijvoorbeeld vernielingen of zwerfvuil. Bij sociale overlast gaat het onder andere om rondhangende jongeren of dronken mensen op straat. Met name sociale overlast heeft impact op het oordeel over de buurt. Als men daar vaak hinder van ondervindt, is men vaker negatief over de buurt.
In 2021 was verkeersoverlast de vaakst voorkomende vorm van overlast onder inwoners van Fryslân. Meer dan een kwart (26%) van de inwoners van Fryslân ervoer één of meer vormen van verkeersoverlast, terwijl 16% fysieke en 8% sociale overlast ervoer. Deze percentages liggen onder het landelijke gemiddelde, wat wellicht te maken heeft met het landelijke karakter van Fryslân. Overlast hangt namelijk sterk samen met de stedelijkheid van de woonomgeving.
Ruim één op de vier inwoners van Fryslân (26%) voelt zich weleens onveilig. Landelijk is dat één op de drie (33%). Ook in de eigen buurt voelen inwoners van Fryslân zich veiliger dan het landelijk gemiddelde: 9 procent van de inwoners van Fryslân geeft aan zich in eigen buurt weleens onveilig te voelen, tegenover 14% landelijk.
Het tegengaan van gevoelens van onveiligheid is in de afgelopen jaren een bijna net zo belangrijk doel van overheden geworden als de bestrijding van criminaliteit en onveiligheid zelf. Veiligheidsbeleving hangt namelijk niet altijd samen met criminaliteitscijfers. Bij een gelijk criminaliteitsniveau kan de één zich wel, en de ander zich niet veilig voelen. Andere aspecten die een rol kunnen spelen bij de veiligheidsbeleving zijn onder andere de ervaren kwetsbaarheid, het gevoel ‘erbij te horen’ en de sociale samenhang in de buurt.
Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Zoekt u specifieke cijfers? We helpen u graag verder! Neem contact op met:
Samen met DataFryslân hebben onderzoekers van het planbureau de gevolgen van arbeidstekort in het basisonderwijs verkend en in beeld gebracht met vier toekomstscenario’s. Lees verder.
Planbureau Fryslân heeft de voor- en tegenargumenten in kaart gebracht van een ziekenhuisfusie waarbij er sprake is van schaalvergroting.
Jongvolwassenen in Noord-Nederland zijn structureel minder tevreden met hun leven dan mensen uit andere leeftijdsgroepen. De tevredenheid met het leven geeft een algemeen beeld van het welzijn van jongvolwassenen.
Een groot deel van de inwoners van Fryslân vindt wandelen en/of fietsen en sporten de meest belangrijke vrijetijdsactiviteiten voor de kwaliteit van hun leven. Daarnaast zijn vooral alledaagse activiteiten, zoals lezen, klussen en/of tuinieren, het gebruik van media, muziek maken en creatief bezig zijn belangrijk. Dit blijkt uit de nieuwe monitor 'Vrije tijd'.
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
Deze site is standaard ingesteld op 'cookies toestaan", om je de beste mogelijke blader ervaring te geven. Als je deze site blijft gebruiken zonder je cookie instellingen te wijzigen, of als je klikt op "Accepteren" hieronder, dan geef je toestemming voor het gebruik van Cookies.
0625076610